Sąd Okręgowy, wydając wyrok o rozwiązaniu małżeństwa ma obowiązek wskazania w tym wyroku, czy i który z małżonków ponosi winę rozpadu związku małżeńskiego.

Odstąpienie przez Sąd od orzekania o winie jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy oboje małżonkowie zgodnie postanowią, że nie chcą, aby Sąd w prowadzonym postępowaniu rozwodowym badał kwestię winy.Dlatego też decydując się na rozwód i kolejno przedstawiając swoje żądania w pozwie mamy dwie możliwości wskazane powyżej.

Rozwód z orzekaniem o winie małżonka.

Podejmując decyzję o rozwiązaniu małżeństwa z winy małżonka trzeba mieć na uwadze, że winę małżonka trzeba będzie przed Sądem udowodnić. Co to znaczy? Otóż Sąd w sprawie o rozwód opiera się w głównej mierze na zgromadzonym materiale dowodowym, który został przedstawiony przez obie strony. Najczęściej w postępowaniu o rozwód mamy do czynienia z takimi dowodami jak: dowód z przesłuchania Stron (Sąd wysłuchuje oboje małżonków na temat przyczyn rozpadu związku), zeznania świadków, zdjęcia, filmy, nagrania, opinie biegłych, wywiady środowiskowe, czy dokumenty np. dokumentacja medyczna.

Prowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe ma na celu ustalenie okoliczności/wydarzeń, które doprowadziły do rozpadu związku. Sąd w postępowaniu o rozwód bada również sytuację dzieci małżonków. Ogólnie rzecz biorąc Sąd poprzez dowody ustala sytuację i stosunki całej rodziny.

Jakich pytań Sądu mogą spodziewać się małżonkowie na sprawie rozwodowej z orzekaniem o winie?

Sąd przesłuchanie małżonków rozpoczyna od pytań formalnych tj. pytań o imię i nazwisko, wiek, adres zamieszkania, wykształcenie, wykonywany zawód, ilość dzieci itp.

Kolejno Sąd przechodzi do pytań związanych z meritum sprawy. Najczęściej padające na sprawie o rozwód pytania do małżonków są następujące:

– Czy prowadzą Państwo oddzielnie gospodarstwo domowe, jeśli tak to od kiedy?
– Czy zamieszkują Państwo razem, jeśli nie to od kiedy?
– Kiedy ostatni raz miało miejsce pożycie fizyczne?

Oczywiście są to pytania przykładowe, bowiem ich treść zależy każdorazowo od indywidualnej sytuacji małżonków.

Następnie Sąd przechodzi do pytań szczegółowych związanych z winą małżonka. I tutaj w zależności od sytuacji pytania te dotyczą okoliczności zdrady, nadużywania alkoholu, przemocy fizycznej i psychicznej, zaniedbywania rodziny, uzależnienia od substancji psychoaktywnych, itp.

Co daje orzeczenie o winie małżonka?

W sytuacji, gdy Twój małżonek został uznany winnym rozpadu małżeństwa, a rozwód powoduje pogorszenie Twojej sytuacji materialnej możesz żądać zasądzenia alimentów od małżonka. Oczywiście kwota, której będziesz żądać nie może być dowolna. Kwota żądanych alimentów musi być adekwatna do Twoich uzasadnionych wydatków, stopnia pogorszenia sytuacji materialnej, a także możliwości zarobkowych Twojego małżonka. Te wszystkie okoliczności Sąd bierze pod uwagę przy ustalaniu wysokości alimentów.

Ile czasu trwa postępowanie o rozwód z orzekaniem o winie?

Postępowanie o rozwód z orzekaniem o winie co do zasady jest postępowaniem, które trwa znacznie dłużej niż postępowanie bez orzekania o winie. Różnica w czasie wynika naturalnie z konieczności przeprowadzenia przez Sąd wielu dowodów, o których wspomniano powyżej. Zatem to od ilości powołanych dowodów w sprawie zależy czas trwania postępowania.

Tutaj także należy pamiętać, iż czas oczekiwania na niektóre dowody np. opinie biegłych w sposób znaczny przedłuża postępowanie, a często jest niezbędne do jego zakończenia. Na taką opinię możemy oczekiwać nawet kilka miesięcy.

Ponadto, w każdym Sądzie, w zależności od ilości spraw rozpatrywanych przez dany Sąd, czas oczekiwania na wyznaczenie rozprawy jest różny. Dlatego też postępowanie takie może trwać minimalnie kilka miesięcy, do nawet kilku lat, mając na uwadze powyższe okoliczności. 

Rozwód bez orzekania o winie.

Przy zgodnym porozumieniu małżonków rozwód, w sytuacji braku badania winy któregokolwiek z nich, zostaje orzeczony w znacznie krótszym czasie niż w pierwszej sytuacji. Zatem osoby, którym zależy na szybkim zakończeniu małżeństwa decydują się na taką formę postępowania. Ale nie tylko o czas tu chodzi. Prowadzenie postępowania z orzekaniem o winie niesie za sobą duży ciężar emocjonalny dla całej rodziny, angażuje w konflikt dzieci, rodzinę i znajomych. Często też brak dowodów na winę małżonka powoduje odstąpienie od jej dochodzenia.

Co ciekawe, w przypadku gdy małżonek uznaje żądanie pozwu, czyli zgadza się na rozwód bez orzekania o winie, a małżonkowie nie posiadają małoletnich dzieci, Sąd może ograniczyć przeprowadzanie dowodów do przesłuchania stron. Z reguły w takiej sytuacji rozwód zostaje orzeczony po pierwszej rozprawie.

Należy jednak pamiętać, iż w sprawie o rozwód poza winą małżonków Sąd orzeka także o władzy rodzicielskiej małżonków nad wspólnymi dziećmi, kontaktach rodziców z dziećmi, a także w przedmiocie alimentów na dzieci. Sąd rozstrzyga też kwestie związane z korzystaniem ze wspólnego mieszkania przez małżonków, a także na wniosek jednego z małżonków może dokonać podziału majątku wspólnego.

Zatem, jak widać, w sytuacji gdy małżonkowie posiadają wspólne dzieci, postępowanie o rozwód jest bardzo złożone, a kwestia winy małżonków jest tylko jednym z elementów badanych w tym postępowaniu.

Podstawa prawna:

art. 57 k.r.o., art. 58 k.r.o., art.60 k.r.o., art. 441 k.p.c., art. 442 k.p.c.